Mustafa Yılmaz

1.GİRİŞ

 

Bugün Türkiye’de kadına yönelik şiddet konusu güncelliğini koruyan, mücadele edilmesi gereken büyük bir problemdir. Yüzlerce kadın her yıl ülkemizde hayatında olan ya da tanımadığı bir erkek tarafından öldürülmektedir. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Kadın Statüsü Genel Müdürlüğü, Nüfus Etütleri Enstitüsü ve Hacettepe Üniversitesi ortaklığında 2014 yılında gerçekleştirilen  Türkiye’de Kadına Yönelik Şiddet Araştırmasına göre, ülkemizde her gruptan kadınlar fiziksel, cinsel ve psikolojik açıdan şiddet görmekte ve bu şiddet ile yalnız mücadele etmektedir. Şiddet gören kadınlar kendilerini yeterince ifade edememekte, toplum tarafından izole edilmektedir. (Özvarış ve Demirören 2008) Bu duruma ekonomik kaygılar da eklenince şiddet gördüğü evi terk etmeye cesaret edememektedir. Bianet’in yapmış olduğu başka bir araştırma sonucu gösteriyor ki kadın kendi ayakları üstünde durmaya karar verdiğinde şiddet gördüğü kocası ya da ilişkide olduğu erkek tarafından engellenmekte hatta öldürülmektedir. (Ulukaya 2015)

​

Bunun yanında kadına yönelik şiddet sorunu sadece kadınları değil toplumun tüm kesimlerini ilgilendirmesi bakımından kompleks bir sorundur. Kamer Vakfı’nın araştırmasına göre toplumun ve kamu kurumlarının genel algısı ve kadın erkek arasında kurulan hiyerarşik ilişki problemin muhataplarını çeşitlendirir. (Altınay 2014) Dolayısıyla gerçekleştirilecek olan projenin hedef kitlesi bu konuda yasal düzenlemeleri yapan devlet, şiddeti uygulayan erkekler, şiddet gören kadınlar ve elbette bundan birinci derecede etkilenen çocuklar, medya örgütleri ya da toplumun bütünü olabilir.  Bu yönüyle bakıldığında kadına yönelik şiddet problemi ancak geniş çaplı, uzun soluklu stratejik bir mücadele ile aşılabilir. Bu stratejik mücadele de kamu kuruluşları, sivil toplum örgütleri, medya, özel sektör ve elbette iletişim uzmanlarının geniş çaplı iş birliği ile başarılı bir sonuca ulaşır.

​

Araştırma sonuçları neticesinde ortaya çıkan tabloda uzmanların hem fikir olduğu nokta, kadına yönelik şiddet ile kadınların eğitim ve gelir durumu, kadınların iş gücüne katılım oranı arasında doğrudan bir ilişki var. (Atakan 2015) Kamer Vakfı’nın yaptığı araştırma neticesinde eğitim düzeyi arttıkça ekonomik şiddetin azaldığı görülüyor. ((Altınay 2014) Fakat Mor Çatı 2014 faaliyet raporunda da belirtildiği gibi, ekonomik şiddet beraberinde hakaret, aşağılama, fiziksel müdahale gibi psikolojik ve fiziksel şiddeti de beraberinde getiriyor. (Mor Çatı Faaliyet Raporu 2014) Aile İçi Şiddete Son Kampanyası’nın proje koordinatörü Neşe Hacısalihoğlu’nun da belirttiği gibi kadınların çoğu kendi ayakları üzerinde duramadığı için şiddet görüyor. (Meral 2015) Bu anlamda kadın girişimci dernekleri ve işverenlere büyük sorumluluk düşüyor. Dolayısıyla Türkiye'de kadına yönelik şiddete dikkat çekerek kamuoyunu bilinçlendirecek ve kadınlara hayata tutunmaları konusunda destek olacak sivil toplum örgütleri, medya, kamu kuruluşları, özel sektör ve iletişim uzmanlarının bir araya geldiği bir sosyal girişimcilik platformuna ihtiyaç vardır. 

​

KAGİDER HAKKINDA

​

2.1.Genel Bilgiler:

​

Türkiye Kadın Girişimciler Derneği, 37 kadın girişimci tarafından ülke çapında faaliyet göstermek ve kar amacı gütmeyen bir sivil toplum örgütü olmak adına TÜSİAD’ın da desteği ile Eylül 2002’de İstanbul’da kuruldu. KAGİDER, oluşumunun ardından sivil toplum, kamu ve özel sektör mekanizmaları ile iş birliği içinde kadınları iş yaşamına hazırlamak, girişimde bulunmak isteyen kadınları destelemek ve bu anlamda kadınlara eğitim vermek, yol göstermek adına oluşturulan bir çok proje ile harekete geçti. Bugün KAGİDER, Türkiye’de 300 kadın girişimci üyesi ile aktif olarak çalışmaya, girişimcilik projeleri oluşturmaya ve kampanyalar hazırlamaya devam eden bir kadın sivil toplum örgütüdür. KAGİDER, kadınlara yalnızca ekonomik olarak güçlenmesinde değil, sosyal ve politik olarak da güçlenmesi yolunda adımlar atan, kadın-erkek fırsat eşitliği konusunda fikirler geliştiren ve kadın girişimcilere eğitim, rehberlik ve mentörlük desteği sunan bir kuruluştur.

​

2.2. Kurum Misyonu ve Vizyonu

​

Misyon: Türkiye Kadın Girişimciler Derneği kadın girişimciliğini geliştirmeyi, ülke çapında ekonomik, sosyal ve kültürel yaşamda kadının konumunu güçlendirmeyi görev edinmiş sivil toplum örgütüdür.

Vizyon: Kadının çalışma hayatına ve girişimciliğine destek vermek için içerik, teknoloji, savunu çalışması üreterek kadın girişimci dernekleri arasında ulusal ve uluslararası düzeyde bir referans noktası olmak.

 

3. ARAŞTIRMA/DURUM ANALİZİ

​

Bianet’in araştırmasına göre erkekler 2015 yılında 255 kadın öldürdü. Kadınların %18,5’i boşanmak ve ayrılmak istedikleri, boşanma teklifini reddettiği ve erkeklerin birliktelik teklifini reddettikleri için öldürüldü. Bu kadınların %9’u kendilerini öldüren erkekten daha önce şikayetçi olmuş, koruma tedbir kararı çıkartmış ya da sığınma evinde kalmıştı. 2010-2015 yılında şiddete uğrayan kadınların %75’i eşi tarafından şiddete uğradı. Cinayet sonucu ölen kadınların %55’i eşi tarafından öldürülüyor. (Tahaoğlu 2015) Bu istatistikler durumun vahametini yansıtıyor.

​

Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Bilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Tayfun Turan’ın da belirttiği üzere kadınlar şiddet görmelerine rağmen, utanma, toplumdan izole edilme ve ekonomik kaygılar nedeniyle çoğu zaman evi terk edemiyor. Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu’nun raporuna göre 2014 yılında 294 kadın erkek şiddetinin kurbanı oldu. (Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu 2015) Bu cinayetlerin %47’si kadınların kendi hayatlarına dair karar almak ve bağımsız olmak isteme aşamasında gerçekleşti.

​

İş sektörlerini incelediğimizde kadın-erkek ayrımı burada da çok kolay bir şekilde görülmektedir. Türkiye İstatistik Kurumu’nun işgücü istatistiklerine göre erkeklerde iş gücüne katılım oranı %70,5, kadınlarda ise %29,9’dur. (İşgücü İstatistikleri 2015) İstihdam oranı yetersiz olduğu için kadınlar iş gücüne yeterli seviyede katılamıyor. Erkeklerin istihdam oranı %65,2 ile kadınların 2,4 katı seviyesinde.

​

Araştırmalar gösteriyor ki kadına yönelik uygulanan şiddet ile kadının eğitim düzeyi, iş gücüne katılım durumu ve gelir durumu arasında güçlü bir ilişki var. CHP Kadın ve Çocuk Hakları İnceleme ve İzleme Komisyonu’nun Türkiye’deki çeşitli illerde bulunan sığınma evlerinde yapılan araştırmanın raporuna göre, şiddet ile eğitimsizlik ve istihdam arasında güçlü bir bağlantı vardır. (Atakan 2015) Bu rapora göre, ekonomik bağımsızlıklarını elde edemeyen kadınlar, bağımlılık ilişkisi nedeniyle aile içi şiddetten uzaklaşamamaktadır. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Hacettepe Üniversitesi ve Nüfus Etütleri Enstitüsü’nün yapmış olduğu Türkiye’de Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet Araştırması esnasında yapılan odak grup görüşmelerinde katılımcıların ifadeleri: ‘’...Çoğu ailede olduğu gibi ekonomik özgürlüğü olmayan çocuk ya da kadın bağımlı oldukları baba ya da abi olsun, o tarz insanlar, sen benim sayemde yaşıyorsun, benim sayemde bu şartlar altında yaşamını sürdürüyorsun bu yüzden benim dediğimi yapmak zorundasın. Benim istediğim olacak. Kendini kabul ettiremediği anda yetiştirilme tarzı olan bir şekilde, işte vurursun, döversin, fikren kabul ettiremediğini güçle kabul...’’ şeklinde. Polis olarak görev yapan bir başka katılımcının ifadeleri: ‘’...Bayanın tutunabileceği bir dal olursa mesela iş anlamında, aile anlamında, o kişinin şiddete uğrama ihtimali biraz daha zayıf oluyor. Fakat bayan eşine bağımlı hissediyorsa hani böyle maddi manevi destek bulamıyorsa, bu yine şiddete zemin oluşturan bir faktör olarak gözüküyor. Bu da gene eğitim seviyesi düştükçe, iş anlamında ve benzeri anlamlarda imkanlar kısıtlandıkça gene çoğalabilecek bir durum.’’ (Ustaoğlu 2015) İfadelerden de anlaşılacağı üzerine ekonomik şiddet tek başına gerçekleşmiyor, beraberinde fiziksel ve psikolojik şiddeti de barındırıyor.

​

2014 Mor Çatı Faaliyet Raporunda belirtildiği üzere Mor Çatı başvuru yapan kadınların %3’ü ekonomik desteğe ihtiyaç duyduğu için başvurdu. Şiddete maruz kalan kadın şiddeti uygulayandan uzaklaşmayı başarsa bile karşılaştığı ekonomik sıkıntılar, iş bulamama, çaresiz hissetme, öz güven eksikliği gibi problemler yaşıyor ve ne yapacaklarını bilmiyor. (Mor Çatı Faaliyet Raporu 2014)

 

4. PROJE PLANLAMASI

​

4.1.Proje İçeriği

​

KAGİDER (Kadın Girişimciler Derneği) olarak bu problem ile mücadele etmek açısından kamu, özel sektör, sivil toplum ve medya örgütleri iş birliğinde Kadın Kariyer Merkezi Platformu oluşturmaya karar verdik. İletişim, spor, eğitim ve sanat faaliyetlerinin bir arada olacağı ilk etapta 5 yılı kapsayacak sürede bir proje tasarladık. Kampanyamızın adını 'Kadınlardan Doğacak Güneş' şeklinde belirledik. Bu, projede hedef kitlemizi birincil olarak 18-35 yaş arası, şiddet görmüş ya da şiddet görmekte olan ve sığınma evlerinde yaşayan, ya da sığınma evi için başvuruda bulunan en az lise mezunu olan kadınlar olarak belirledik.

​

Oluşturulan sosyal girişimcilik platformunun temel amacını, kadınların ekonomik anlamda özgürlüğünü kazanmalarına, iş gücüne katılımlarına ve kendi ayakları üzerinde durmalarına yardımcı olmak, toplumda söz sahibi olan kanaat önderlerini ve farklı türden kuruluşları bu mücadelede bir çatı altında toplayarak  toplumun tüm kesimlerine yönelik uzun soluklu, stratejik ve geniş çaplı bir proje ile ekonomik şiddetin yanında şiddetin her türlüsü ile mücadele etmek ve bu konuda farkındalık yaratmak şeklinde belirledik.

​

Mor Çatı ve benzeri kuruluşlar şiddete maruz kalan kadınlara bu konuda danışma desteği ve barınma imkanı sağlıyor. Kadın ekonomik desteğe ihtiyaç duyduğunda başka kuruluşlara yönlendiriliyor. İBB’nin İSMEK adı altında vermiş olduğu kadınlara belli beceri kazandırmayı hedefleyen kurslar ise sadece sertifika almalarını sağlıyor fakat kadınlara iş bulan herhangi bir kurum yok. ŞÖNİM’lerin sayısı yetersiz olmakla birlikte yalnızca kadınlara barınma imkanı sağlıyor ve kanun düzenlemesinde mevcut olan kadınlara geçici ve sürekli maddi yardımlar yapmak, iş edindirmeye yönelik destek vermek, çocuklar için burs-eğitim ve öğretim desteği vermek gibi görevlerini yerine getirmiyor.

​

Özel sektör, sivil toplum ve kamu kuruluşlarını kadına yönelik şiddet ile mücadelede bir araya getirecek olan Kadın Kariyer Merkezi Platformu, bu mücadelede sanat, spor ve eğitim faaliyetleri ile geniş çaplı, stratejik, uzun soluklu ve etkin bir rol üstlenecek. Böylelikle Kadın Kariyer Merkezi Platformu hem şiddet görmüş kadınların iş bulmaları, eğitim almaları ve bu kadınların kendi ayakları üzerinde durmalarına destek olacak (böylelikle şiddet görmekte olan kadınlar şiddet gördükleri evi terk edebilme cesaretini gösterecek, sığınma evinde yaşarken ya da sığınma evlerinden ayrıldıktan sonra ekonomik zorluk yaşayan kadınların tekrar şiddete sığınmaları önlenecek, kendi ayakları üzerinde durmaları konusunda destek olunacak) hem de gerçekleştirilecek olan etkinlikler ile offline ve online mecrada halkın tüm kesimlerine ulaşılacak ve bu konuda farkındalık yaratılacak.

​

Bu bağlamda oluşturulacak projenin temel görevleri:

​

• Sivil Toplum Örgütleri, Özel Sektör, Kamu Kurumları ve Medya örgütlerini kadına yönelik şiddet ile mücadele konusunda bir araya getirmek.

• Şiddete maruz kalan kadınlara hem kariyer hem de şiddet ile mücadele konusunda eğitim vermek.

• Bunun yanında KKM ile iş bulamayan kadınlara iş imkanı sağlamak ve bu kadınlara maddi yardımda bulunmak.

• Düzenlenecek olan ve KKM’ye getiri sağlayacak farklı etkinlikler yoluyla kadına yönelik şiddet konusuna dikkat çekmeye yönelik halka doğrudan ulaşmak.

 

4.2. Projenin Amacı

​

• Ekonomik bağımsızlıkları bulunmayan, evlerinden şiddet gördüğü halde ayrılmaya cesaret edemeyen kadınlara ve sığınma evlerinde yaşayan kadınlara iş bulmalarına ve hayata tutunmalarına destek olmak.

• Şiddet görmüş kadınları iş hayatıyla ilgili bilinçlendirerek, girişimci olmalarına destek olmak, iş hayatına katılım oranlarını artırmak.

• Hali hazırda Türkiye’nin dört bir tarafındaki büyük ve küçük şehirlerde dağınık halde olan kadın haklarını koruyan kadın danışma merkezlerini bir araya getirmek, tek ses olmalarını sağlamak ve şiddet gören kadınların bu derneklere ulaşımını kolaylaştırmak, bu derneklerle olan iletişimlerini güçlendirmek.

• Bunun yanında kadın direnişini, kadına yönelik şiddet ile mücadelenin görünür kılınması açısından sadece belirli özel gün ve tarihlerde ve sınırlı alanlarda değil, bu direnişi farklı etkinlikler ile farklı alanlarda bütün bir yıla yaymak.

 

4.3. İletişim Hedefleri:

​

• Türkiye genelinde kadına yönelik şiddete karşı toplumun, medyanın ve devlet kurumlarının dikkatini çekmek.

• Şiddet görmüş kadınların ekonomik özgürlüklerini kazanabileceği ve kendi ayakları üzerinde durabileceği yönünde toplumsal bir tutum ve davranış değişimi yaratmak ve şiddet görmelerine mani olmak.

• Online ve offline mecralarda kadına şiddet konusuna dikkat çekmek, bu konuyla ilgili bu mecralarda ses getirmek.

 

4.4. Hedef Kitle:

​

Birincil Hedef Kitle: 18-35 yaş arası, şiddete maruz kalmış veya şiddet görmeye devam eden, Türkiye’nin farklı bölgelerinde sığınma evlerinde yaşayan ya da sığınma evi için başvuruda bulunan en az lise mezunu olan kadınlar

 

İkincil Hedef Kitle:

​

- Bu konuya dikkat çekmesi açısından medya ve sosyal medyada problemin konuşulması ve paylaşılması  açısından bu konulara duyarlı gençler (üniversite, lise öğrencileri),akademisyenler, gazeteciler, beyaz yakalılar, iş verenler, kamu kuruluşları ve millet vekilleri.

 

4.5. Proje Ortakları ve Paydaşlar:

 

Proje Ortakları:

• Mor Çatı

• KAMER Vakfı

• Turkish WIN (The Turkish Women’s International Network)

• TÜSİAD

 

Ana Paydaşlar:

​

• Hürriyet Gazetesi

• CNN TURK

• Bianet.org

• Diken.com.tr

• Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı

• Kadın Dayanışma Vakfı

• Akbank Sanat

• RTÜK

• Zorlu Center

• Macera Akademisi

• Adım Adım

• TFF

• Açık Toplum Vakfı

• AB Türkiye Delegasyonu

 

14 Pilot İllerdeki Kadın Sığınma Merkezleri, Belediyeler ve Bu İllerdeki Kadın Dayanışma Dernekleri:

​

• İstanbul: İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kadın Koordinasyon Merkezi

• Ankara: Ankara Büyükşehir Belediyesi Kadın Dayanışma Merkezi ve Sığınma Evi, Kadın Dayanışma Vakfı, Türkiye Kadın Dernekleri Federasyonu

• İzmir: İzmir Büyükşehir Belediyesi Kadın Danışma Merkezi, İzmir Kadın Dayanışma Derneği Kadın Danışma Derneği

• Bursa: Bursa Büyükşehir Belediyesi Kadın Sığınma Evi ve Danışma Merkezi, Mor Salkım Kadın Danışma Merkezi

• Antalya: Antalya Büyükşehir Belediyesi Kadın Danışma Merkezi

• Diyarbakır: Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Kadın Sorunlarını Araştırma ve Uygulama Merkezi

• Gaziantep: Kamer Vakfı Kadın Danışma Merkezi

• Adana: AKDAM Kadın Dayanışma Merkezi ve Sığınma Evi

• Trabzon: Trabzon Yaşam Kadın Merkezi Derneği Kadın Danışma Merkezi

• Samsun:  Samsun Büyükşehir Belediyesi Sosyal Hizmet Merkezi

• Malatya: Kamer Vakfı Kadın Danışma Merkezi

• Denizli: Denizli Büyükşehir Belediyesi Sosyal Hizmet Merkezi

• Şanlıurfa: Yaşamevi Kadın Danışma Merkezi

• Mersin: Mersin Bağımsız Kadın Derneği

• ​

- Ayrıca Türkiye’de 14 ilde (Ankara, Antalya, Adana, Bursa, Denizli, Diyarbakır, Gaziantep, İstanbul, İzmir, Malatya, Mersin, Samsun, Şanlıurfa, Trabzon) bulunan ŞÖNİM’ler. Mülki Amirlikler ve karakolların sağlamış olduğu sığınma evleri.

​

4.6. Projenin Temel Stratejisi:

​

Kadın Kariyer Merkezi’nin toplumsal bir ihtiyaç olarak tanımlanması için yerel ve ulusal partnerler ile işbirliği içinde spor, sanat ve eğitim etkinlikleri yoluyla hedef kitleye ulaşmak ve oluşturulan bu platform ile şiddet gören kadınları şiddetten uzaklaştırma, kendi ayakları üzerinde durmalarına destek olmanın yanında kamuoyunda kadına yönelik şiddet konusuna dikkat çekmek.

​

4.7. Projenin Temel Mesajı:

​

Kadın Kariyer Merkezi Platformu, şiddet gören kadınları ekonomik olarak bağımsızlıklarını kazanmalarında destek olan, kadına şiddet ile hukuksal mücadele konusunda onları bilinçlendiren, şiddete maruz kalan kadınların kendi ayakları üzerinde durabilmesi adına iş alanında eğitim veren ve istihdam imkanı sağlayan, bunun yanında kamuoyu ve medya nezdinde kadına yönelik şiddetin her türlüsü ile mücadeleye dikkat çeken bir oluşumdur.

 

4.8. Temel İletişim Taktikleri ve Araçları:

​

• Basın toplantısı ile kampanyanın duyurulması

• Basın Kitleri ile kampanya hakkındaki bilgilerin basın mensuplarına gönderilmesi

• Kampanya yüzlerinin seçilmesi

• Sosyal medya hesaplarının oluşturulması (Facebook, Twitter, Instagram ve Youtube Kanalları)

• Bilboard, Radyo, Gazete, Dergi ve TV’de Proje Tanıtım Reklamları

• Sosyal Medya reklamları

• Yaratıcı hashtaglerin oluşturulması

• Proje koordinatörlerinin belirlenen aylık dergilere röportaj vermesi

 

4.10. Temel İletişim Kanalları

​

Temel iletişim kanalları olarak kadına yönelik şiddet ile mücadeleye yönelik duyarlı ve bu konu ile ilgilenmeye gönüllü şarkıcılar, sanatçılar ve köşe yazarlarından oluşan kanaat önderlerini seçtik.

​

• Kamuoyu nezdinde farkındalık yaratılması, kadı yönelik şiddet ile mücadeleye dikkat çekilmesi amacıyla iletişime geçilecek sanatçılar; Gülse Birsel, Demet Akbağ, Bülent Emin Yarar, Yetkin Dikinciler, Gupse Özay, Derya Alabora

• Kadına yönelik şiddet ile mücadele gibi toplumsal konular ve sorunlara duyarlı ve bu konuda daha önce yazıları olan gazeteci kanaat önderlerimiz; Belma Akçura, Çiğdem Toker, Işıl Eğrikavuk, Müge İplikçi, Bengisu Karaca, Aslı Aydıntaşbaş, Şebnem Korur Fidancı, Burcu Karakaş, Ayşe Arman, Balçiçek İlter, Mehveş Evin, Yonca Tokbaş, Neslihan Özyükseler Tanış

• En çok izlenen anchormanler: Fatih Portakal, İsmail Küçükkaya, Nazlı Çelik, Banu Güven, Nevşin Mengü

• Daha önce kadına yönelik şiddet konusuna dikkat çekmek için 2008 yılında Gül Dünya Şarkıları adında ortak albüm oluşturmuş ve bu konuya duyarlı iletişime geçilecek kadın şarkıcılar; Şebnem Ferah, Aylin Aslım, Sezen Aksu, Nilüfer

• Genç kitleye ulaşılması ve bu konunun yüksek reyting alan bir programda gösterilerek dikkat çekmesi açısından Beyaz Show’da Beyazıt Öztürk tarafından Burada Laf Çok programında Mesut Yar tarafından kampanyanın dile getirilmesi.

 

5. UYGULAMA VE YARATICI STRATEJİ

​

5.1.Kadın Kariyer Merkezi Platformu’nun Oluşturulması

​

• KAGİDER, Mor Çatı, Kamer Vakfı ve TÜSİAD işbirliğinde Kadınlarla Doğacak Güneş sloganı ile Kadın Kariyer Merkezi Platformu oluşturulacak.

• Oluşturulan bu Kadın Kariyer Merkezi Platformu basın toplantısı ve basın bültenleri ile gazetecilere duyurulacak.

• Basın toplantısı etkinliği The Grand Tarabya Otel’de gerçekleştirilecek. Etkinliğe temel iletişim kanalları olarak belirlenen tüm kanaat önderleri, sanatçılar, köşe yazarları davet edilecek.

• Kadın Kariyer Merkezi’nin hazırlanan dergi, gazete, billboard ve sosyal medya reklamları yayınlanacak.

• Türkiye’de sığınma evlerinde bulunan, sığınma evlerine başvurmuş ya da bağımlı ilişki yaşayan ve şiddet görmeye devam eden kadınlara ulaşılacak. Bu kadınlar iş hayatına hazırlanacak. Örneğin, CV’leri yoksa CV oluşturulacak. İhtiyaç doğrultusuna göre workshop ve atölye çalışmaları, eğitim ve mentorluk programları ve seminerler düzenlenecek. Bu workshoplar pilot illerde iletişime geçtiğimiz belediyeler ve kadın dayanışma dernekleri iş birliğinde gerçekleşecek.

• İş deneyimi olan, olmayan veya az olan şiddet görmüş ve görmekte olan kadınlara iş istihdamı sağlanması için Kadinkariyermerkezi.org isimli bir web sitesi oluşturulacak ve bu site ile iş verenlere ulaşılacak. İş verenler bu site üzerinden kadınlara istihdam sağlanması açısından iş duyurularını bu site üzerinden yapabilecek.

• Bunun yanında, kadınlara şiddet ile nasıl mücadele edebilecekleri, hangi kurumlardan yardım alabilecekleri, haklarının ne olduğu gibi konularda bilinçlendirme eğitimleri verilecek

 

Görsellerin Mantığı:

​

- Kullanılan görsellerde logo olarak arı şeklinde ve mor kanatları olan bir kadın imgesi, özgürlüğü, çalışkanlığı ve kadına yönelik şiddete karşı mücadeleyi temsil edecek bir şekilde tasarlandı. Dergi, gazete, billboard ve sosyal medya kanalları üzerinden paylaşılacak olan ortak görselde ise güneş ışığı arka fonda olmak üzere, mor saçları üstünde rengarenk kelebekler olan bir kadın kullanıldı. Böylelikle uçmak özgürlüğü, mor renk kadına yönelik şiddet ile mücadeleyi, rengarenk ve güneş ışığı ise sanatı temsil edecek şekilde tasarlandı.

 

5.2.Özgürlük Koşusu

​

Koşu sektörü gerçekleştirilen organizasyonlarla şu an Türkiye’de büyüyen sektörler arasında. Özellikle son yıllarla bu alanda yapılan etkinliklere katılım büyük bir oranda artış yaşandı. Koşmak isteyen, spor yapmak isteyen insanlar bireysel, belli gruplar oluşturarak ya da her hangi bir sivil toplum örgütü ile belli bir amaç uğruna koşuyor. Fakat Türkiye’de sırf kadına yönelik şiddete yönelik her hangi bir koşu organizasyonu mevcut değil. Bu bakımdan, 2016 itibariyle bünyesinde 13 bin gönüllü koşucusu bulunan Adım Adım Koşu Organizasyonu ve Türkiye’de koşu organizasyonları düzenleyen, bu konuda deneyimli olan Macera Akademisi iş birliğinde yine elde edilen gelir KKM’ye aktarılmak üzere ve her yıl aynı tarihlerde düzenlenmek üzere Ortaköy’de şiddete maruz kalan kadınlar için bir koşu etkinliği düzenlenecek. Yarışma sloganı ‘’Şiddete Karşı Kadınların Özgürlüğü İçin Adımla, Adımlarının Bir Anlamı Olsun’’ şeklinde olacak. Koşu ortalama herkesin koşabileceği mesafelerde (10KM ve 21KM) gerçekleştirilecek.  Kategorilerinde dereceye giren ilk üç kadın ve ilk üç erkek ödüllendirilecek. Etkinlikte 7-12 yaş çocuklar için kısa mesafede (500-1000M) düzenlenecek olan bir yarışma da yer alacak. Etkinlik online olarak Adım Adım Koşu Organizasyonu, Macera Akademisi ve KKM’nin sosyal medya hesapları ve web siteleri yoluyla, offline olarak billboardlarda ve spor dergilerinde duyurulacak. Yarış kayıt işlemleri ozgurlukkosusu.com.tr adlı siteden gerçekleştirilecek. Koşu yarışı için kadına yönelik şiddete dikkat çeken tasarımlarda KKM logosu da yer alacak şekilde t-shirtler hazırlanacak. Yarış kitlerinin ve göğüs numaralarının dağıtımı ve son kayıtlar yarıştan üç gün önce kurulacak olan yarış çadırından dağıtılacak. Yarışa katılım koşu sonrası verilen hatıra madalyası, yarış çantası, koşu t-shirtü, yarış esnasında fotoğraf çekimi ve yarış sonrası ikram gibi hizmetleri kapsayacak şekilde 10K için 50TL, 21K için 100TL olacak. Cevahir Koşuya iletişim kanalları olarak belirlenen tüm sanatçı, gazeteci ve yazarlar davet edilecek. Ayrıca Türkiye’de aktif halde koşu etkinliklerine katılan koşu grupları, profesyonel koşucular, üniversitelerdeki öğrenci kulüplerine ulaşılacak ve yarışa davet edilecek. Yarış  CNN TURK ekranlarından canlı olarak yayınlanacak. Sosyal medyada ise etkinliğe yönelik öncelikle KKM’nin Facebook hesabı üzerinden event oluşturulacak. Oluşturulan bu event KAGİDER, Mor Çatı, Adım Adım ve Macera Akademisi’nin de sosyal medya hesaplarından duyurulacak. Twitter üzerinden #ozgurlukkosusu, #siddetekarsıadımadım gibi hashtagler oluşturulacak. Böylelikle online ve offline ortamda yaratılan sinerji ile insanların doğrudan etkin olarak katıldığı, hem kadına yönelik şiddete dikkat çekmeye yönelik hem de Kadın Kariyer Merkezi’ne gelir getirecek bir organizasyon hayata geçirilmiş olacak.

 

 

 

5.3.Seyirci Kalma Kısa Film ve Kamu Spotu Yarışması

​

Gelecek nesil olan gençlerin de bu konuda duyarlılığa ve farkındalığa sahip olması çok büyük önem taşıyor. Akbank Sanat ve KKM iş birliğinde üniversite ve lise kategorilerinde kadına yönelik şiddet temalı kısa film yarışması düzenlenecek. Başvurular Akbank Sanat’ın akbanksanat.com adlı web sitesi üzerinden ve oluşturulacak olan seyircikalma.com adlı web sitesi üzerinden gerçekleşecek. Üniversite ve Lise kategorilerinde dereceye giren ilk üç kısa film çalışması Akbank Kısa Film Festivali’nde gösterime girecek.

Diğer bir yarışma ise yine üniversite ve lise kategorilerinde yapılacak olan kamu spotu yarışması. Bugün zorunlu olarak yayınlanan kamu spotlarına baktığımızda kadına yönelik şiddet için yayınlanan kamu spotları çok nadir sayıda ve sık sık yayınlanmıyor. Yayınlanan kamu spotları genellikle sigara, alkol kullanımı vs. konularında karşımıza çıkıyor. Bu konuda RTÜK ile işbirliği sürecine girmeye karar verdik. Kadınların maruz kaldığı ekonomik şiddete tepki çekmek, bu konuda farkındalık yaratmaya yönelik kamu spotu yarışması düzenlenecek. Başvurular seyircikalma.com adlı web sitesi üzerinden gerçekleştirilecek. Yarışma neticesinde lise ve üniversite kategorisinde dereceye giren öğrenciler ödüllendirilecek. Kazananlar arasında profesyonel bulunan kamu spotları TV’de yayınlanacak. İki yarışma için de birincilere, profesyonel fotoğraf makinesi + 1.000 TL, ikincilere profesyonel fotoğraf makinesi + 750 TL, üçüncülere ise + 500 TL şeklinde ödüller verilecek.

 

5.4.Kamu Personeli Eğitim Toplantıları

​

Mor Çatı’nın 2014 Faaliyet Raporunda kadına yönelik şiddet vakalarında uygulamalar ve karşılaşılan sorunlar kısmında da belirtildiği üzerine pek çok kadın devlet  kurumlarından beklediği desteği göremediği için şiddet yaşantısına geri dönmek zorunda kaldı ya da yoksulluk içinde yaşamaya mahrum bırakıldı. Kadına yönelik şiddet ile mücadele ve kadını şiddetten uzaklaşması için yardımcı olma anlamında ŞÖNİM’lerde, mülki amirliklerde, karakollarda ve ilk adım merkezlerinde şiddet gören kadın ile kurulan iletişim çok kritik ve önemli. Bu faaliyet raporunda yer alan şiddete maruz kalmış kadınların ifadelerine göre, ilk adım merkezlerinde kadınlar hapishane hayatına maruz kalıyor. Burada yaşayan kadınlar, görevlilerin kadınları aşağılayıcı davranışlarda bulunması, kadınların çalışmalarına izin verilmemesi, telefon kullanımının kısıtlanması, belli saat aralıklarında dışarı çıkabilmeleri gibi sorunlar ile karşılaşmakta ve bir süre sonra burayı terk etmeye mecbur bırakılmaktadır.  Bunun yanında görüşülen kadınların ifadelerine göre karakola başvurduklarında görevlilerin ilgisiz davranma, yeterli bilgi vermeme, şikayet etme esnasında kadını caydırma girişiminde bulunma, kadını suçlama, kötü muamelede bulunma ve şiddet uygulayan ile barıştırmaya çalışma gibi problemler ile karşılaştıklarını ifade ediyorlar.(Mor Çatı Faaliyet Raporu 2014) KAMER Vakfı’nın Kadın Hakları İnsan Haklarıdır projesi kapsamında vakfa başvuran ve hane çalışmaları sırasında iletişime geçilip, izleme çalışması kapsamına alınan 1308 kadından elde edilen bilgilere göre kadınlara ‘’Şiddetten kurtulmak için her hangi bir kurum veya kişiye başvurdunuz mu?’’ sorusuna evet cevabı verenlerin oranı %50,5. Her hangi bir kurum olarak karakola başvurduğu halde yardım alamadım ve olumsuz tepkiler ile karşılaştım (şiddet uygulayan erkeğe destek olma, barıştırıp eve gönderme, alay etme, küçümseme, kovma gibi davranışlar) diyenlerin oranı %29. (Altınay 2014)

Bu doğrultuda Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, KKM ve Kadın Sivil Toplum Örgütleri’nin iş birliği halinde bir eğitim ekibi kurularak bu alanlarda görev yapan kamu görevlilerine, şiddete maruz kalan kadın ile nasıl iletişim kurması gerektiği, nasıl tepki vermeleri ve nasıl davranmaları gerektiği vs. konularında bilinçlendirmek, bilgilendirmek ve bunun önemini vurgulamak için pilot illerde eğitimler gerçekleştirilecek.

 

5.5.Tiyatro Gösterileri

​

Kadın Kariyer Merkezi Platformu ve Zorlu Center iş birliğinde, buradan alınacak olan gelir KKM’ye aktarılmak üzere, Zorlu Performans Sanatları Merkezi’nde, Gülse Birsel, Demet Akbağ, Bülent Emin Yarar, Yetkin Dikinciler, Gupse Özay, Derya Alabora gibi sanatçıların rol alacağı tiyatro oyunları gerçekleştirilecek. Etkinlik online olarak KKM’nin, Zorlu Center’ın sosyal medya hesapları ve web siteleri üzerinden; offline olarak billboardlardan duyurulacak. Biletler Zorlu Center’dan ve Biletix’ten alınabilecek.

 

5.6.Özgür Kadınlar Konferansı

​

Proje gerçekleştirilecek etkinlikler bakımından uzun soluklu ve geniş çaplı mücadele amacı ile bir yıla yayılacak şekildedir. Tüm bu etkinliklerden sonra 25-26 Kasım Cumartesi/Pazar günleri, iki günden oluşmak üzere Haliç Kongre Merkezi’nde ‘’Kadın İsterse’’ sloganı ile Özgür Kadınlar Konferansı düzenlenecek. Konferansın 25 Kasım’da gerçekleşmesinin nedeni ise o tarihin Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü olması. 1. günde, konuya duyarlı gazeteci ve yazarlar, akademisyenler konuyu değerlendirmek üzere, projede aktif rol alan kişiler bir yılın değerlendirmesi, kimlere nasıl ulaşıldığının, ne gibi problemlerle karşılaşıldığının değerlendirmesini yapmak üzere etkinlikte yer alacak. İkinci günde ise yaşamından ilham alınması gereken, yaşam savaşında başarılı olmuş kadınlar konuşmacı olarak konferansta yer alacak. Etkinliğin duyurum çalışmaları yapılacak, reklamları oluşturulacak, iletişim kanalları, akademisyenler, millet vekilleri etkinliğe davet edilecek. Konferansın açılış konuşması CNN Türk tarafından canlı olarak yayınlanacak.

 

5.7.Video Kolektifi

​

Sosyal medya hesaplarında yayınlanmak üzere kadına yönelik şiddete dikkat çekmeye yönelik TFF iş birliğinde Milli Takım Kadına Yönelik Şiddete Karşı temalı video kolektifi hazırlanacak. Videolarda kadına yönelik şiddete karşı  olduklarını vurgulayacak olan Türkiye Futbol Milli Takımı oyuncuları yer alacak. Video kolektifinde kadınların ekonomik özgürlüklerinin olmayışı, her yıl çeşitli nedenlerle şiddete maruz kaldıkları, bu problem ile mücadelenin önemi vurgulanacak. Aynı zamanda, videoların sonunda izleyicilerin Kadın Kariyer Merkezi Platformu’na destek olmaya davet edilecek ve kadinkariyermerkezi.org.tr adresine yönlendirilecek. Video aynı zamanda haber bültenlerinde yayınlanmak üzere en çok izlenen kanallara gönderilecek.  Yapılacak olan video kolektifi ile hem online alanda bu konuya dikkat çekilmesi hem de futbol ile erkek kitleye doğrudan ulaşılması sağlanacak.

 

6. PROJE ZAMANLAMASI

​

Proje başlangıç olarak 3 yıllık geniş kapsamlı bir süreyi kapsayacak. Düzenlenecek olan etkinlikler bu süre kapsamında düzenli olarak gerçekleştirilecek.

 

İlk Yıl İçin Kampanya Takvimi

​

2 Ocak 2017: Web sitesinin ve sosyal medya hesaplarının oluşturulması

9 Ocak 2017: Basın toplantısı için gazetecilere, iletişim kanallarına davetiye ve basın bültenlerinin gönderilmesi.

15 Ocak 2017: Basın Toplantısı

16 Ocak 2017: Kadın Kariyer Merkezi’nin tüm mecralarda tanıtım reklamlarının yayınlanması

23 Ocak 2017: Pilot illerde belirlenen kadın dayanışma dernekleri işbirliği ile kadın sığınma evlerinde kalan kadınlar için düzenlenecek olan seminer, eğitim ve workshopların başlaması.

6 Mart 2017: Tiyatro oyunlarının gösterime girmesi

3 Nisan 2017: Seyirci Kalma konseptli kısa film ve kamu spotu yarışmasının tanıtımlarının yayınlanması. (Belirli aralıklarla çalışmaların teslimine kadar)

15 Nisan 2017: Kamu Personeli Eğitim Toplantıları

5 Haziran 2017: Özgürlük Koşusu’nun tanıtımlarının tüm mecralarda yayınlanması

3 Temmuz 2017: Video Kolektifinin Yayınlanması

10 Eylül: Özgürlük Koşusu

2 Ekim: Özgür Kadınlar Konferansı’nın duyurumu

25-26 Kasım 2017: Özgür Kadınlar Konferansı

30 Kasım  2017: Kısa film ve kamu spotlarının teslimi (değerlendirme ve ödüller bir sonraki sene düzenlenecek Akbank Kısa Film Festivali’nde verilecek.)

 

7. PROJE BÜTÇESİ

​

Kadın Kariyer Merkezi Platformu:

​

• Eğitim Kadrosu için: 250 Bin TL

• İletişim Uzmanları İçin: 250 Bin TL

• Basın Toplantısı için: 50 Bin TL

• Platformun Tanıtım Reklamları: 200 Bin TL

• Anket Şirketi İçin: 50.000 TL

• Pilot İllere Ulaşım, Konaklama ve Mekanlar İçin: 350 Bin TL

 

Etkinlikler:

​

• Özgürlük Koşusu Etkinliği için (Yarış Kitleri ve Malzemeleri/Organizasyon Ekibi) : 50 Bin TL + Tanıtım için 50 Bin TL

• Kısa Film ve Kamu Spotu Yarışması: 15 Bin TL

• Kamu Personeli Eğitim Toplantıları (Ulaşım, Konaklama, Mekan ve Eğitim Ekibi) için: 100 Bin TL

• Tiyatro Gösterileri için:  10 Bin TL + Oyuncular için 75 Bin TL

• Özgür Kadınlar Konferansı için: 50.000 TL

 

Genel Toplam: 1,5 Milyon TL

 

8. ÖLÇÜMLEME/DEĞERLENDİRME

​

• Yazılı ve görsel basında Kadın Kariyer Merkezi Platformu ve düzenlenen etkinlikler hakkında nasıl, nerede ve ne kadar haberin yayınlandığı belirlenecek.

• Kadın Kariyer Merkezi’nin imkanlarından yararlanan şiddet mağduru kadınlarla periyodik olarak birebir iletişime geçilecek.

• Şiddete maruz kalan kadınların ekonomik özgürlüğünü kazanmalarında Kadın Kariyer Merkezi’nin etkili olup olmadığı, probleme sürdürülebilir bir çözüm üretilip üretilmediği değerlendirilecek.

•  Görüşülen kadınların, halen tehdit ve şiddete maruz kalıp kalmadıkları belirlenecek. Tehdit veya şiddet görmeye devam eden kadınlar gerekli tüm imkanlar ile Mor Çatı işbirliğinde KKM’nin koruması altına alınacak.

• Sosyal medya taraması (paylaşılan görüntüler, beğeniler, yorumlar, değerlendirmeler, tweetler, hashtagler, izlenme sayısı) ve yapılacak olan anketler ile halkın bu konuya yaklaşımı ve farkındalık oluşması ölçülecek.

• 3 yıl boyunca her yıl oluşturulmak üzere gerçekleştirilen faaliyetler ile ilgili değerlendirmeler içeren (hangi etkinlikler gerçekleştirildi, ne gibi problemler ile karşılaşıldı vs.) faaliyet raporları hazırlanacak.

 

 

9. SONUÇ

 

Öncelikle şunu belirtmek isterim ki Türk kültüründe kadının yeri çok önemlidir. İslamiyet öncesi Türk devletlerinde kadın-erkek eşit haklara sahip olmasının yanı sıra, devlet yönetiminde kadınlara da yer vardı. Kadına yönelik şiddete asla yer yoktu ve bu eylemi gerçekleştiren en ağır bir şekilde cezalandırılırdı. Türk edebiyatında ve destanlarında kadın kutsal bir mertebededir. Kendi öz kültürümüzü unutup yozlaşan toplumumuz bugün ne yazık ki kadınlara yeteri kadar önem vermiyor.

​

Bugün kadına yönelik şiddet problemi mücadele edilmesi zorunlu, gün geçtikçe normalleşen bir hal aldı ve toplumumuzun en büyük sorunlarından biri haline geldi. Kadına yönelik şiddet konusunda yapılan tüm araştırma projede de belirtildiği üzere bunu kanıtlar nitelikte. Öte yandan, nereden geldiği bilinmeyen, fakat zamanla oluştuğu söylenen geleneklerimiz kız çocuklarını hor görüyor. Mal ve miras paylaşımında, çalışma ücretinde, iş .gücüne katılımda kadın-erkek ayrımı yapılıyor. Kız çocukları erken yaşta evlendirilerek eğitim hayatından mahrum bırakılıyor. Böylelikle kadınlar daha genç yaşta bağımlı ilişki yaşamaya mahkum bırakılıyor.  Probleme bu açıdan baktığımızda kadına yönelik şiddet ile kadının eğitim durumu, iş gücüne sahip olması, kendi ayakları üzerinde durabilecek pozisyonda olması arasında güçlü bir bağlantı var. Kadın kendi ekonomik özgürlüğü olduğunda, kendi ayakları üzerine basabildiğinde şiddetin her türlüsünü yaşadığı bağımlı ilişkiye katlanmak zorunda değil. Fakat bugün şiddet gören kadınların bir kısmı sırf ekonomik sebeplerden dolayı ya da evi terk ettiğinde ne yapacağını bilemeyişi, kendine güveninin olmayışı nedeniyle bağımlı ilişkiden uzaklaşamıyor. Diğer bir kısmı ise ilişkiden uzaklaşmayı başardığında sığınma evine yerleşiyor, sığınma evine yerleşemeyen ailesinin yanına, ailesinden ve devletten destek göremeyen kadınlar ise sivil toplum örgütlerine sığınıyor. Ya da mücadelede pes edip tekrar şiddetin ve bağımlı ilişkinin olduğu yere dönmek zorunda kalıyor.

​

Tüm bu sorun ile mücadelede medya yapılan bir haber, sivil toplum örgütlerinin tek başına mücadelede çaba göstermeleri yetersiz kalıyor. Bunun yanında devletin sağladığı sığınma evleri ve ŞÖNİM’ler yetersiz sayıda ve bu kurumlarda kadınların belli bir sürede kalabilmesi, kadınlar özgürlüklerine müdahale edilmesi, çalışmalarına izin verilmeyişi ve çalışan personellerin kadınları aşağılayıcı tutum ve davranışları gibi bir çok problemler yaşanıyor.

Bugün her yerde konuya ilişkin kongreler düzenleniyor, üniversitelerde paneller düzenleniyor, belli bir eğitim düzeyine sahip insanlar bu konuyu tartışıyor, TV kanallarında söyleşiler, tartışmalar, haberler, basına yansıyan değerlendirmeler, köşe yazarlarının bu konudaki düşünceleri.. Bunların hangisi, ne kadarı toplum tarafından algılanıyor ? Kaç kişinin umurunda?

​

Çözüm olarak ilk etapta devletin kadına yönelik şiddet ile mücadeleyi bir devlet politikası olarak görmesi ve bu konuda uzun soluklu, stratejik çözümler üretmesi, kanunda yaşanan sıkıntıları bir an önce gidermesi ve ileri görüşlülükle kadına yönelik şiddet ile mücadele alanında kararlı bir tavır ortaya koyması gerekiyor. Halkın tüm kesimi bu konuda bilinçlendirilmeli, gerekirse ailelerle bire bir iletişime geçilmeli, yüz yüze iletişim uygulanmalı. Kadınlara yönelik çalışmalar yapılmalı, onları bu konuda bilinçlendirmeli ve devlet olarak kadın haklarının korunduğuna dair garanti vererek, kendi haklarını savunmaları konusunda cesaretlendirilmeli. Şiddete maruz kalan kadın gönül rahatlığı ile şiddetten uzaklaşıp güven duyduğu kuruma sığınabilmeli. Sığındıktan sonra kendi hayatını kurması için gerekli maddi, manevi yardımın yanında, istediği eğitimi alabilmeli.

Oluşturduğum bu proje bu sorunsala yönelik kamu kuruluşları, sivil toplum örgütleri, medya organları ve toplumun tüm kesimini topyekün mücadeleyi kapsayan bir iletişim çalışması. Projede asıl anlatılmak istediğim en önemli noktalar, bağımlı ilişkinin tanımlanması, kadınların ekonomik özgürlüğünün olamayışı ile şiddetin her türlüsüne maruz kalmaları arasındaki güçlü ilişkinin altının çizilmesi ve bu soruna yönelik önerilen geniş çaplı, uzun soluklu ve stratejik mücadelenin öneminin kavranması.

​

Sonuç olarak, bu projeyi hazırlamamdaki en büyük etken bireysel olarak kendi yakın çevremde kadına yönelik şiddete şahit olmam ve bu durumdan rahatsızlık duymam diyebilirim. Türkiye’de kadına yönelik şiddet genellikle Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yoğun olduğu algısı genellikle yaygındır.  Fakat bu algı gerçek değil. Bu problem Türkiye’nin her bölgesinde yaşanan bir durum. Ege Bölgesinde kırsal kesimde doğup büyümüş biri olarak çocukluğumdan bugüne şahit olduğum durumlar şu şekilde: Erkek çocuklara daha çok değer verilmesi, kız çocuklarının orta okuldan alınıp erken yaşta evlendirilmesi, kadına yönelik aile içi şiddet vakalarında kadının evini terk edemeyişi, terk etse bile bir süre sonra çaresiz yine o eve geri dönmesi.

​

Kadına yönelik şiddet problemi üç ya da beş yılda ortadan kalkacak bir problem değil. Toplumun bu konuda genel olarak ve sorunun tüm yönleriyle bilinçlendirilmesiyle ve daha öncede belirttiğim gibi farklı kurumların bir arada uzun soluklu mücadelesi ile aşılabilir.  Kadın Kariyer Merkezi Platformu’nun hayata geçmesi dileğiyle.

​

KAYNAKÇA

​

• Altınay, A., ve Akkoç, H. 2014. Kadın Hakları İnsan Haklarıdır Projesi Faaliyet Raporu. İstanbul: Kamer Vakfı

• Altıparmak, İ. 2015. Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet İle Mücadelede Şönimlerin Rolü: Ankara Örneği

• Atakan, B. 2015. CHP Kadın Hakları Komisyonu Raporu: 15 Yaşındaki De Şiddet Görüyor 60 Yaşındaki De

• Ayman, Z., ve Şenol, N. 2014. Kadına Yönelik Aile İçi Şiddetin Nedenleri, Sonuçları, Alınacak Önlemler. Ankara: Jandarma

• Dolunay, Ş., ve Yıldız, S. 2013. Kadına Yönelik Şiddet Algısı. Ankara: Tarcan Yayınları

• Gökkaya, B. 2011. Türkiye’de Kadına Yönelik Ekonomik Şiddet

• İşgücü İstatistikleri. 2015. Tuik.gov.tr. Erişim Tarihi: 15 Nisan

• [object Object]

• Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu 2015 Faaliyet Raporu

• Meral, H. 2015. ‘’Kadının Adı Var Mı?’’ narcekirdekleri.blogspot.com.tr. Erişim Tarihi: Ekim 2015

• [object Object]

• Mor Çatı 2014 Yılı Faaliyet Raporu

• Özvarış, Ş. ve Demirören, M. 2008 Ekim. Kadına Yönelik Aile İçi Şiddetle Mücadelede Sağlık Hizmetleri. Ankara: TC Başbakanlık Kadın Statüsü Genel Müdürlüğü

• Tahaoğlu, Ç. 2015. ‘’Erkekler Son 11 Ayda 255 Kadın Öldürdü’’ Bianet.org. Erişim Tarihi: 24 Kasım

• [object Object]

• TÜSİAD- Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet İle İlgili İşyeri Politikaları Geliştirme ve Uygulama Rehberi

• Ulukaya, C. 2015. ‘’Kadınları Kim, Nerede, Nasıl Öldürdü: 5 Yılın Cinayet Haritası.’’ Bianet.org. Erişim Tarihi: Kasım 2015

• [object Object]

• Ustaoğlu, A. 2015. Türkiye’de Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet Araştırması Raporu. Ankara: Hacettepe Üniversitesi

​